Raporty wskaźnikowe - Wskaźniki presji związanych z wprowadzeniem do środowiska substancji, odpadów i energii
Rozpuszczony fosfor nieorganiczny (DIP)
Obszary otwartego morza
„Rozpuszczony fosfor nieorganiczny (DIP)" to wskaźnik podstawowy Komisji Helsińskiej (HELCOM), który określa średnie stężenia rozpuszczonych form fosforu nieorganicznego (DIP) w wodach powierzchniowych (0-10 m) w sezonie zimowym (grudzień-luty) w okresie 2016-2021. Wskaźnik odnosi się do oceny kryterium D5C1 RDSM – „Stężenia składników odżywczych nie są na poziomach, które wskazują na negatywne skutki eutrofizacji”.
W obszarach otwartego morza nie zanotowano wartości wskazujących na osiągnięcie dobrego stanu w żadnym z monitorowanych obszarów obejmujących polskie obszary morskie (POM). W żadnym z ocenianych basenów nie zaobserwowano poprawy w trendach wskaźnika. Pomimo ograniczenia dopływów fosforu do morza nie zaobserwowano, począwszy od lat 90 tych XX w., spadku zimowych stężeń DIP. W przypadku Basenu Bornholmskiego zaobserwowano trend pogarszających się warunków tj. wzrost stężeń DIP co może być związane z przedostawaniem się fosforu z osadów dennych.
Porównując ocenę z lat 2011-2016 (HOLAS II) oraz 2016-2021 (HOLAS 3) w przypadku Basenu Gdańskiego oraz wschodniego Basenu Gotlandzkiego zaobserwowano pogarszający się stan w odniesieniu do wskaźnika. W przypadku pozostałych obszarów otwartego morza nie zaobserwowano istotnych trendów.
Wiarygodność wskaźnika określono jako wysoką w Basenie Bornholmskim i wschodnim Basenie Gotlandzkim. W pozostałych obszarach otwartego morza wiarygodność oceniono jako umiarkowaną na co największy wpływ miała niska wartość wiarygodności przestrzennej.
Jednolite części wód przejściowych i przybrzeżnych
Wskaźnikiem stosowanym w ocenie jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) przejściowych i przybrzeżnych odpowiadającym wskaźnikowi HELCOM jest Fosfor fosforanowy (V) (ortofosforanowy), który jest jednym ze wskaźników jakości wód powierzchniowych charakteryzujących warunki biogenne. W wodach JCWP Zalew Wiślany, Zalew Szczeciński, Zalew Kamieński oraz Zalew Pucki wskaźnik wyliczany jest jako średnie stężenie w kolumnie wody z całego roku. W przypadku pozostałych JCWP wskaźnik określany jest w postaci średnich stężeń w kolumnie wody w sezonie zimowym (styczeń-marzec) w okresie 2016-2021.
Wskaźnik osiągnął wartość docelową wskazującą na dobry stan w 9 z 11 JCWP. Jedynie w JCWP Polskie wody przybrzeżne Basenu Bornholmskiego i JCWP Zalew Pucki dobry stan nie został osiągnięty.
Porównując okres bieżącej oceny (2016-2021) z okresem aktualizacji wstępnej oceny (2011-2016) w przypadku 5 JCWP zaobserwowano zmianę w klasyfikacji stanu w zakresie wskaźnika. W przypadku JCWP Zatoka Pucka Zewnętrzna, Zatoka Gdańska Wewnętrzna, Ujście Wisły Przekop, Półwysep Hel oraz Polskie wody przybrzeżne Basenu Gotlandzkiego stan uległ poprawie z poniżej dobrego na dobry. W pozostałych JCWP stan nie uległ zmianie. W zakresie zmian wartości stężeń zanotowano niekorzystny trend wzrostu stężeń w 3 z 11 JCWP. W 6 JCWP wartości stężeń uległy obniżeniu, a w 2 JCWP wartości stężeń nie uległy zmianie.
W obszarach wód przejściowych i przybrzeżnych wiarygodność wskaźnika określono jako wysoką we wszystkich obszarach oceny poza JCWP Zatoka Pucka Zewnętrzna, Zatoka Gdańska Wewnętrzna i Ujście Wisły Przekop, w przypadku których wiarygodność oceniono jako umiarkowaną.
PDF (665 KB)